Unha de dinosauros xunto a Carrefour

Chega o fin de semana cos primeiros mergullos nas piscinas e outras alternativas diferentes para espremer ao máximo este verán anticipado

Chega o fin de semana cos primeiros mergullos nas piscinas e outras alternativas diferentes para espremer ao máximo este verán anticipado. Na chaira situada xunto ao centro comercial Carrefour hoxe aterra unha proposta en grao sumo interesante. A cousa vai de dinosauros.

Ata o próximo 18 de xuño pódese visitar 'Expo Jurásico', considerada a maior exposición itinerante dentro da súa categoría. Ofrece un percorrido por unha vintena de pezas a escala real. Unha das particularidades da mostra é que os dinosauros non son estáticos, senón que simulan o seu comportamento orixinal. «Móvense e ata respiran», sinala Rascid Baifraouri, o comisario dunha exposición que xa pasou por Alemaña, Francia, Italia, Reino Unido, Noruega, Polonia e Romanía, entre outros puntos.

Ademais de poder ver as pezas -hai desde tiranosaurios ata diplodocus-, os visitantes poderán descubrir detalles sobre o modo de vida desta fauna prehistórica grazas ás proxeccións didácticas que se ofrecerán na carpa.

Este fin de semana vén cargado, ademais, de moita arte. Cáceres Aberto, a iniciativa herdeira de Foro Sur, ofrece diferentes propostas en enclaves como a Praza Maior, a Filmoteca e o Museo de Cáceres. Neste contexto, o Espazo Belleartes da rúa Donoso Cortés súmase á iniciativa coa súa feira de arte alternativa denominada Arte Aparte, que alcanza a súa terceira edición e inaugurouse onte á noite.

O cacereño Tete Alejandre demostrou que de arte, precisamente, anda sobrado cada vez que colle o seu cámara de fotografía. Este ano fai dobrete en Photoespaña 2017. Por unha banda, unha das súas instantáneas pódese ver na sede do Instituto Cervantes, en Madrid. Aquí inaugurouse o xoves a mostra titulada 'Infinito interior', da Fundación Enaire e integrada en Photoespaña. No transcurso do acto, que contou coa presenza de Íñigo da Serna, ministro de Fomento, entregáronse os galardóns dos premios convocados pola fundación. Hai que lembrar que Alejandre conseguiu o terceiro posto coa obra titulada 'Véndese'.

Outra das súas instantáneas poderase ver a partir do próximo día 6 na Real Academia de Belas Artes San Fernando, que acollerá a exposición do Premio Internacional de Fotografía da Banca March. Alejandre foi un dos finalistas desta convocatoria.

Ata Madrid, por certo, viaxou esta semana a alcaldesa, ElenaNevado . Como presidente do grupo Cidades Patrimonio da Humanidade renovou o convenio que mantén co Ministerio de Educación, Cultura e Deporte para a difusión, protección e conservación do grupo ao que Cáceres pertence.

Mentres tanto, a actividade non cesa nos centros educativos da cidade por diversos motivos. 25 alumnos do colexio Nazaret participaron nun programa de inmersión lingüística en inglés do 21 ao 27 de maio na localidade de Matapozuelos, Valladolid. O colexio cacereño foi seleccionado a escala nacional polo Ministerio de Educación para participar neste proxecto.

Doutra banda, os estudantes do Paideuterion e o Giner dos Ríosmostraron a súa faceta máis solidaria ao lograr recadar case 3.500 euros destinados á compra de aceite e pasta para o Banco de Alimentos. E no IES Ao-Qazeres un grupo de profesores presentaron ante o afamado chef Ferrán Adriá o plan de transformación do centro desenvolvido no marco do proxecto Escolas Creativas da Fundación Telefónica, que ten como obxectivo aplicar a metodoloxía do Bulli ao ámbito educativo.

Antes de marcharse de vacacións, Aspainca, a asociación de pais para a integración, inaugurou no Museo de Cáceres a súa tradicional exposición de fin de curso. Ata o próximo día 15 de xuño pódense ver os traballos realizados polos mozos do centro de setembro a maio.

O mes de maio despediuse cunha boa noticia para a subinspectora da Policía Local, Isabel Mendoza Barroso, que obtivo a Cruz da Orde do Mérito da Garda Civil con distintivo branco. Recibiu o galardón o pasado día 30, durante o acto de celebración do 173 aniversario da fundación da Benemérita. É o primeiro membro da Policía Local que consegue esta distinción. En 2011 xa recibiu a Cruz ao Mérito da Policía Nacional.

A noticia triste da semana foi a perda de Francisco Acedo Picapiedra aos 70 anos de idade. Vinculado ao mundo confrade e ao voluntariado, a súa morte o pasado 31 de maio foi moi sentida entre os seus compañeiros. Colaboraba de forma activa coa Asociación Radio Axuda ARA e era membro da confraría do Amor, da que foi mordomo.

Descuberta unha nova especie de dinosauro con pico de papagaio

Trátase do famoso fósil ‘Baby Louie', que os científicos levaban tres décadas tentando identificar

 ano no que se estreou o taquillazo Jurassic Park, 1993, un granxeiro da provincia chinesa de Henan atopou na súa leira un niño con grandes ovos fosilizados entre os que destacaba o esqueleto dun bebé dinosauro, aniñado para unha sesta que dura máis de 66 millóns de anos. A cría prehistórica do Cretáceo Superior (fai entre 89 e 100 millóns de anos) perdeuse no mercado negro ata que chegou a Estados Unidos na década dos noventa e foi repatriado a China en 2015. Desde o seu achado, diferentes científicos tentaron descubrir que especie puxera os ovos entre os que estaba Baby Louie —alcumado así polo fotógrafo Louie Psihoyos, quen rexistrou o esqueleto para National Geographic—.

O exemplar é a primeira asociación coñecida entre restos óseos e ovos de cenagnátidos, segundo os científicos. “Debido ao tipo de preservación do fósil e a inmadurez do embrión, era difícil determinar o parentesco só a través da análise ósea”, conta Zelenitsky. "Os propios ovos suxerían un ovirraptosaurio, pero o seu tamaño indicaba unha nai adulta que sería máis dunha ducia de veces máis grande que os ovirraptosaurios coñecidos naquel momento". O embrión mide 38 centímetros desde o fuciño ata a base da cola, pero tanto este estudo como investigacións anteriores apuntan a que os dinosauros nados dese tipo de ovos poderían alcanzar os oito metros e pesar máis dunha tonelada (1.100 quilogramos, especificamente).

ampliar fot

Baby Louie consérvase xunto cunha nidada de ovos de dinosauro máis grandes (poden alcanzar os 61 centímetros), coñecidos comoMacroelongatoolithus. Este tipo de ovo é abundante no rexistro fósil do Cretácico Superior, tanto de Asia como de América do Norte, o que suxire que a especie estivo bastante dispersa xeograficamente e era común nese momento. Os científicos sinalan que, ademais do tamaño dos ovos, a textura das súas cascas, a súa forma e a súa disposición sobre o chan indican que os cenagnátidos e ovirraptosaurios tamén compartían un comportamento de anidación similar: o adulto sentaba sobre o centro do niño para que se dese a incubación. 

Aínda que os dinosauros xigantes dese grupo coñécense soamente por ese espécime de Beibeilong , un esqueleto parcial dun só individuo de Gigantoraptor en China e un par de placas dentarias atopadas en Mongolia, os paleontólogos cren que quedan por acharse rastros deses animais en Asia (China, Corea, Mongolia) e Norteamérica.

A paleontóloga que ensina como buscar dinosauros

A barilochense Ariana Paulina Carabajal é paleontóloga e investigadora do Conicet e percorre o mundo buscando fósiles.

Relata con detalle cada procura e o momento dun achado paleontolóxico coma se fose único. Non importa cantos días demandase a campaña e que isto implicase durmir nunha carpa á intemperie con choiva ou neve. Con 39 anos, a súa paixón por cazar “dinosauros no mundo” mantense intacta.

A barilochense Ariana Paulina Carabajal traballa como investigadora do Conicet no Inibioma desde o 2015. A súa área é a paleo neurología. Xa leva vinte campañas na Patagonia, dúas en Mongolia, unhas oito en Canadá e unha na Antártida.

“Estudo os cerebros de dinosauros e outros réptiles fósiles para o que necesito atopar cabezas. Nada sinxelo. Necesito moldes tridimensionales da cavidade neurocraneana. Se podo, fago moldes de látex e nos últimos anos púxose de moda facer tomografías computadas. Métese o cranio no tomógrafo e faise unha reconstrución tridimensional. A idea é saber como vivían e que facían”, explicou.

A Axencia Nacional de Promoción Científica e Tecnolóxica financia unha campaña a varios investigadores, entre eles Carabajal, durante tres anos no norte e sur da Patagonia. “En Enxeñeiro Jacobacci, hai un museo que exhibe uns dinosauros que non son os máis comúns. Imos volver a esa zona para ver se atopamos máis. En Santa Cruz, acháronse dentes de tres carnívoros distintos. Evidencia de que os animais estaban aí. Queremos atopar o esqueleto completo”, detallou esta egresada da Universidade Nacional da Prata.

Carabajal lembra a un paleontólogo famoso –que terminou sendo o seu director de tese– quen sentenciou que a Patagonia, América do Norte e o deserto de Mongolia eran os lugares máis importantes no mundo para buscar dinosauros. “Por calidade (bos esqueletos) e cantidade (aparecen moitísimos). Soñei seguir os seus pasos e logreino. Viaxar polo mundo permíteche ver que, en paleontoloxía, traballamos da mesma forma en todas partes. As procuras para camiñar e ver se encontrás un óso e a forma de escavar son as mesmas. O que pode cambiar é a loxística”, dixo a paleontóloga.

A investigadora cualificou cada achado como un momento sumamente emocionante. “O feito de atopar un dinosauro é fortuíto. Non fai falta ser paleontólogo. De feito, a metade dos achados dalgún esqueleto que aflorou na superficie por algunha razón faios a xente. Cando atopamos algo, un termina saltando ao redor do óso e aplaudindo coma se fose un neno”, describiu Carabajal. “É incrible pensar que sos o primeiro que toca ese dinosauro en máis de 65 milones de anos”.

Traer á vida aos dinosauros como en Jurassic Park sería imposible aseguran expertos

Paleontólogos da Universidade de Manchester demostraron definitivamente que nunca haberá un Parque Jurásico tras volver analizar o colágeno dun óso de T. Rex achado hai unha década.

Probablemente é a pregunta máis común que o público pide aos paleontólogos: "¿Podería o escenario da película 'Jurassic Park' converterse nunha realidade?" As afirmacións das secuencias de proteínas (péptidos) que sobreviven dun fósil de Tyrannosaurus rex descuberto fai dez anos suscitaron a imaxinación de moitos científicos en todo o mundo respecto de que, potencialmente, podía haber esperanza un día.

As proteínas prehistóricas ben poderían proporcionar a primeira visión posible dos pasos cara á reconstrución dos dinosauros. Este descubrimento, con todo, non atopou aceptación universal e causou moito debate entre a comunidade científica. 

As análises subseguintes realizadas polo mesmo equipo promoveron este traballo con outro dinosauro, esta vez o hadrosaurio (dinosauro de pico de pato), Brachylophosaurus.

O principal argumento en contra deste traballo previo expúxose na posibilidade de contaminación bacteriana, pero unha preocupación máis fundamental foi a posibilidade da contaminación moderna dos ósos analizados no laboratorio. 

Mike Buckley, da Escola de Ciencias da Terra e Medio Ambiente da Universidade de Manchester, di nun comunicado:

"O descubrimento de proteínas en ósos de dinosauros enviou unha onda de choque ao redor do mundo, tanto entre científicos como entre o público. 

Parecía que a ficción estaba a ser feita realidade mediante a aplicación de novas técnicas". Así que un equipo baseado na Universidade de Manchester e nos Museos Nacionais de Escocia, dirixido por Buckley, dispúxose a explorar a posibilidade de que os supostos péptidos de dinosauro podería vir dos animais modernos, dado que se sabe que avestruces e caimanes foron utilizados polos laboratorios nos estudos orixinais.

O equipo de Manchester analizou mostras de óso de tres diferentes avestruces, atopando fortes coincidencias con todos os péptidos fósiles orixinalmente reportados de T. rex e Brachylophosaurus. Estes resultados poñen de relevo a necesidade de robustos criterios de autenticación cando se tenta identificar a información da secuencia biomolecular de material fosilizado verdadeiramente antigo. 

Buckley agregou: "O noso traballo propúxose identificar as impresións dixitais de colágeno para avestruz e crocodilo e non tiña a intención de desacreditar os estudos anteriores. Con todo, pronto nos demos conta de que os nosos resultados estaban a cuestionar o paradigma de que o colágeno podería sobrevivir os estragos do tempo profundo". 

O colágeno é a proteína crave dentro do óso que proporciona a flexibilidade no esqueleto e está intimamente encerrado dentro dos minerais que compoñen o óso. Este material omnipresente domina tanto o rexistro arqueolóxico como paleontolóxico e pode proporcionar información importante tanto sobre organismos vivos como extintos.

Con todo, a supervivencia de secuencias de colágeno de máis de 3,5 millóns de anos non foi lograda e validada por ningún outro equipo. 

Os controis que se utilizan para restrinxir as relacións evolutivas entre as orixes extinguidas e existentes teñen que estar completamente illados do obxecto de estudo (é dicir, o óso de dinosauro), de modo que as técnicas altamente sensibles non capturen residuos de contaminantes enganosos.